"De Distelvlinder" - www.schooltuinenleiden.nl

Welkom bij 'De Distelvlinder'
(Tuin van Noord)

Je vindt op deze pagina

- Adres Schooltuin 'De Distelvlinder'

- Deelnemende scholen

- Openingstijden

- Schooltuinbelevenissen

Bekijk ook onze fotopagina

De schooltuin in mei 2020 vanuit de lucht

Verslag 2022

Verslag augustus tot oktober 2022

23 augustus, de zomervakantie is alweer voorbij, alle kinderen zijn er nu weer. Een warme eerste week, de kinderen hebben bonen, uien en courgettes geoogst en boeketjes bloemen gemaakt. Vrolijkheid spat er vanaf. Verder veel water gegeven, het weer is nog steeds heel droog en warm.
Het is ook de tijd van de projecten, de kinderen vinden dit toch altijd weer bijzonder: ontdekken hoe goudsbloemzalf gemaakt wordt en zelf kruidenazijn maken. Dit jaar konden ze vooraf proeven hoe dat smaakte op een schijfje komkommer en brood, een groot succes.
Op dinsdagmiddag 6 september oogstdag op de tuin in het kader van European City of Science Leiden 2022. Veel ambassadeurs (enthousiaste kinderen) om bezoekers rond te leiden. Gelukkig wel enkele bezoekers, die genoten van de rondleiding over de tuin, kruidenthee en een toastje met kruidenboter door de kinderen zelf gemaakt.
In week 37 het soepproject, zoals elk jaar weer een succes. Eerst alles oogsten, schoonmaken, fijn snijden en dan in de soeppan. De hulpkoks moesten proeven en vonden het daardoor des te leuker. Tafels mooi aankleden en dan met zijn allen heerlijk eten. Een lekker stukje stokbrood met kruidenboter erbij, iedereen heeft gesmuld. En dan jammer, jammer al weer de laatste les, de tuintjes ontmantelen (leegruimen). Alle laatste oogst mee. Het weer is de laatste weken gelukkig iets minder warm, wel droog.
Gelukkig kunnen de vrijwilligers ook in de winter aan de slag. Alles weer in gereedheid brengen voor de nieuwe groepen kinderen die in april 2023 komen.

De schooltuin, juni 2022

Vandaag worden er zonnebloem- en maisplantjes geplant.

Een jongen komt naar me toe wijzend op de kluit van een zonnebloemplantje en zegt : “ Ze noemen dit een brownie en moeten er allemaal om lachen !” De kluit lijkt inderdaad op een brownie. “Wil je ook een brownie ?” word er gevraagd bij het uit delen van de plantjes aan de groene tafel. Overal gelach.

We eindigen met het zoeken van beestjes in de tuin.

“Ik heb een mini naaktslak gevonden “ zegt een meisje.

“En ik een lieveheersbeestje en ik noem hem stippel “ zegt een ander meisje. Alle kinderen zijn enthousiast over de beestjes in de tuin. Een welkome afsluiter van de les.

SvD

Schooltuinbloem met klein beestje

Adres Schooltuin 'De Distelvlinder'

Joop Vervoornpad 7, 2316 EP Leiden

De schooltuin ligt in de Tuin van Noord, tussen de waterspeelplaats en korfbalvereniging Pernix in. Telefoon van het tuinhuis is 06 - 22 22 66 23.

Contactpersoon: Heleen Gombert, E-mail: hgombert.terbeek@casema.nl

Deelnemende scholen

De schooltuinlessen zijn voor kinderen van eind groep 6, begin groep 7.

In 2022 waren er een of meer groepen van de volgende scholen: Merenwijkschool, Tweemaster, Mareland, De Singel, De Vogels en de Meerpaal.

Openingstijden

In 2023 is de schooltuin geopend van begin april tot half oktober. De schooltuin lessen van één uur zijn op dinsdag, woensdag en donderdag tussen 9.00 en 15.00 uur

In de zomervakantie kunnen de schoolkinderen zelf extra tuinieren:
- op dinsdag van 10.00 tot 12.00 uur
- op woensdag van 10.00 tot 12.00 uur

(en op zaterdagochtend als het hek open is en er vrijwilligers zijn!)

Oogst!!

Verslag 2021

Verslag maart 2021

Eind maart hebben we met vrijwilligers de tuintjes uitgezet, dit jaar weer de gebruikelijke afmeting van 1x5 meter.

Want alle deelnemende scholen zouden weer komen, zij blij wij blij, gelukkig weer een gewoon schooltuinjaar! Een maand later is er zelfs een school: de Meerpaal uit de Merenwijk bijgekomen.

Het schooltuinseizoen begon in de week van 5 april. We starten dan altijd eerst met paadjes, trappen. Daarna een kennismakingsrondje over de gehele tuin.

De kinderen zijn altijd weer onder de indruk van de grootte van hun tuin. Helemaal voor mij!

Vervolgens hebben we een viooltje en de lente ui in het eerste vakje geplant. Later kwam daar nog tuinkers bij.

De 2e les aardappels gepoot. Radijs en spinazie gezaaid. Uitspraak van enkele kinderen “het was super leuk”

De kinderen hebben korrels organische mest gestrooid, mest dat klink vies, de reactie van kinderen was: “ hé bah is dat poep”! Uitgelegd wat voor mest het was. De volgende groep hebben we het groeikorrels genoemd. Dat werkte beter.

Ondanks het koud was, het was soms heel koud: een groep had zelfs een hagelbui gehad, met als gevolg een witte tuin, maar het enthousiasme was er niet minder om!

Eind mei is het tuintje voor ongeveer ¾ gevuld. Vanwege de koude maanden april en mei, zijn de gewassen matig gegroeid. In mei veel regen, in sommige tuintje zijn de zaden weggespoeld.

Toen het weer wat droger was is er opnieuw ingezaaid.

Het beestjes project, op zoek naar beestjes in en op de grond en bestuderen met een vergrootglas is altijd een succes! En dat geldt ook voor het maken van zaadbolletjes (klei en bloemzaadjes erdoor).

Verslag juni 2021

Juni was een warme, droge maand. Dit betekende water drinken voor de kinderen, insmeren van kinderen en water geven aan de plantjes. En de bovengrond natmaken voor er geplant en gezaaid werd. De ondergrond was nog wel vochtig. En toen kwam juli, een extreem natte maand, op een gegeven moment was er wel 38 mm regen gevallen. Desondanks konden we met de kinderen meestal droog tuinieren en kwamen ze ook weer droog op school aan. Hoewel een buitje was geen probleem voor hen.

We hebben nog gezaaid, gelegd en geplant: de bloemenmix, goudsbloemen, courgette, bonen, prei en kruidenplantjes. De courgettezaden moesten verschillende keren bijgelegd worden vanwege de behendige vogels en de bonen vanwege de droogte. De kruidenplantjes hadden behoefte aan extra water.

Er is ook geoogst door de kinderen, met wisselend succes. De spinazie en radijsjes wilden het niet zo goed doen dit jaar, maar de kinderen gingen wel met flinke kroppen sla naar huis, wat een leuk gezicht was. De aardappelen rooien op de laatste tuindag voor de vakantie is ook altijd een evenement en ook dit jaar weer een succes. De een had wat meer dan de ander, maar dat mocht de pret niet drukken. De aardappelen waren over het algemeen wat kleiner maar met een blosje dit keer. Een ander ras: Clusius, genoemd naar Carolus Clusius. ( Een 16e eeuwse arts en botanicus, werkzaam in de Leidse Hortus).

Vervolgens hebben we ook nog verschillende projecten met de kinderen gedaan. Iedere groep op zijn eigen wijze en wanneer het, het beste uitkwam. Zo zijn er nog zaadbollen gemaakt, is er een bodemproject geweest, waarbij het grondboren favoriet. Ook hebben de kinderen tegenstellingen gezocht en gevonden op de tuin, hun zintuigen gebruikt door verschillende dingen te proeven, ruiken, voelen, horen en zien. Als klap op de vuurpijl was daar ook nog het slootjesproject, wel alvast klaar gezet door de vrijwilligers zodat er voldoende tijd voor de kinderen was om het waterleven te bewonderen en te bestuderen.

En dan moest er natuurlijk ook nog gewied worden, de minst favoriete bezigheid van de kinderen, helaas nog steeds geen ouders om te helpen met paadjes wieden. Vandaar in de eerste week van de vakantie een soep- en wiedavond door de vrijwilligers.

Ook de open avond mocht dit jaar nog niet vanwege corona, maar de dinsdaggroep heeft met succes een open zondag met tijdsloten gehouden. Petra had voor hen een speurtocht over de tuin gemaakt, die ze uitgezet hebben zodat ouders en kinderen toch van de tuin konden genieten en dat hebben ze gedaan. Ook was er een hapje en een drankje van de tuin en een zakje goudsbloemzaadjes voor mee. De woensdagroep hield voor de vakantie nog een kleine open avond voor hun groep de Mareland, wat ook heel leuk was. De donderdag heeft het nog even uitgesteld.

Toen begon de vakantie, tot nog toe nog niet veel animo voor de tuin, maar degenen die geweest zijn waren heel enthousiast en ouders en grootouders konden hen nu ook helpen. Er is dan ook duidelijk te zien wie wel of niet geweest is. Hoe groot is het oerwoud straks???

Verslag augustus en september 2021

In augustus kwamen er maar af en toe kinderen in de schooltuin kijken hoe hun tuintje erbij stond. Ze konden direct aan de slag met onkruid wieden en… de beloning was groot: er viel altijd wel wat te oogsten. Natuurlijk vooral courgettes, maar ook vaak bonen.

De vrijwilligers voerden ondertussen een harde strijd tegen oprukkend onkruid. Er waren dit jaar nog geen ouders in de tuin geweest, dus er was ook geen hulp bij het broodnodige paadjes schoffelen. Misschien omdat er vorig jaar heel beperkt kindertuintjes zijn geweest, stond er heel veel knopkruid en was er ook veel kweek in ons complex. Als we de kindertuintjes niet een beetje bewerkten, ontstond er een groot oerwoud en dat leek ons didactisch ook weer niet verantwoord. We wilden de kinderen na de vakantie niet al te zeer ontmoedigen. Dat betekende dan ook heel veel werk aan de winkel, maar wel dankbaar werk! En…. het was deze maand vaak prachtig weer. Met name de zonnebloemen deden het uitstekend. We namen grote bossen mee naar huis.

In augustus werd ook het goudsbloemproject, dat wat aanpassingen heeft ondergaan, vast voorbereid. Goudsbloemblaadjes plukken, uren samen met vaseline in de pan op het gas smoren en dan vast een aantal potjes vullen. Een mooi gezicht!

De Distelvlinder deed dit jaar weer mee met de buiten activiteiten van de SOL. Er kwamen niet veel kinderen op af. Jammer, want er was veel te beleven: een speurtocht door de tuin, het blote voeten pad, dieren bekijken door een echte microscoop (er was zelfs een rivierkreeft) en natuurlijk een kopje schooltuinthee drinken!

Op 31 augustus kwamen de echte schooltuiniers weer in de tuin. Het is altijd weer fantastisch om die verwondering op hun gezichten te zien: is dit groene paradijs mijn tuintje? Wat een grote courgette, wat is mijn maïs gegroeid en dan mijn zonnebloem!! En rond de bonenstokken zitten echte boontjes!

Oogsten oogst veel enthousiasme, het wieden een stuk minder. Dat blijft een lastig puntje na de vakantie.

September is de maand waarin we veel projecten doen: we besteden uitgebreid aandacht aan de goudsbloemen en geven de kinderen ieder een potje goudsbloemenzalf mee en er wordt kruidenazijn gemaakt. Tijdens het zadenproject bekijken we de verschillende manieren waarop zaden worden gevormd en verspreid. September is oogstmaand bij uitstek: wortels, prei, kruiden maar ook veel bloemen uit eigen tuin kunnen mee naar huis. Groot succes is de schooltuinsoep die we met z’n allen maken met groenten uit de tuin met daarbij wat stokbrood met zelfgemaakte kruidenboter!

De laatste les moeten de tuintjes worden ontruimd. Een weemoedig moment voor sommige kinderen en ook voor de vrijwilligers.

HG

Lege akker in het voorjaar.

Van zaadje tot plantje

Tuinieren.

Verslag 2020

Door de Coronacrisis ging het in 2020 het heel anders in de Tuin van Noord.

Verslag voorjaar 2020

Het winterseizoen hebben we nog gewoon kunnen werken op de tuin, gereedschap nakijken, alles nalopen en schoonmaken, de bestellingen klaarmaken en meer van dat soort klusjes. Net toen we naar de scholen toe wilden om uitleg te geven over hoe het erop de tuin aan toe gaat, werden de scholen gesloten en mochten wij ook niet meer met z’n allen tegelijkertijd op de tuin zijn.

We konden gelukkig wel altijd op de tuin werken: in groepen van drie en in een wisselende samenstelling zodat iedereen wel een keer kon komen.

Toen werd bekend dat er twee scholen wel weer wilde komen wanneer de scholen weer open mochten. Voor hen werden tuintjes uitgezet van 1 bij 2,5 meter, het viooltje, de aardappels en de plantuien stopten de vrijwilligers in de grond, toen de tijd daar was. Zij hielden de tuintjes voor zover mogelijk bij zodat de kinderen aan de slag konden wanneer ze kwamen.

Ook werden er acht “normale” voorbeeldtuinen aangelegd van 1 bij 5 meter, waarin alles volgens het gewone schema geplant kon worden. Ertussen extra tuinen om de afstand te bewaren. Daar kwamen dahlia’s en andere bloemen. Zo zouden de andere scholen wanneer ze bijv. na de grote vakantie nog wilden komen, kunnen zien wat er allemaal gebeurt op de tuin en ook oogst meenemen. Natuurlijkzijn er daarnaast de projecten die in de nazomer normaliter worden gedaan.

Gelukkig heeft Robert het grote stuk achter en een stuk achter het pompoenveld ingezaaid met groenbemesters, want we kunnen niet zo’n groot stuk onkruidvrij houden. Op dit moment bloeit daar de phacelia prachtig blauw, ertussen een enkele klaproos, goudsbloem en aardpeer. Er zoemen ook honderden insecten boven, bijen, hommels en libellen, een prachtig gezicht.

De lathyrus die voor gezaaid en uitgeplant is op verschillende plekken op de tuin bloeit dit jaar uitbundig en er zijn al heel wat bosjes bloemen van geplukt.

De vrijwilligers zijn druk bezig geweest met het uitzetten, onderhouden van de schooltuintjes en voorbeeldtuinen. Er werd flink kweek geriekt en op vrije stukken is nog een indeling gemaakt om aardappels, bonen, bloemen en dergelijke te poten, zaaien en planten. Ook het blote voetenpad werd aangelegd en de extra tuintjes voor de vrijwilligers zijn aangelegd. In de kas is Luc al druk bezig met voorzaaien en indelen. Het weer is prima en we kunnen heerlijk in de openlucht werken, voldoende ruimte om afstand te houden.

En dan - alarm -, - alarm -, muizen in het tuinhuis, in de kast ligt allemaal troep op de grond, ze hebben de zaden ontdekt. De maïs vonden ze het lekkerst, die is bijna helemaal opgegeten, en ook pepers. We hebben alles nu in dichte plastic dozen gedaan om verder ongemak te voorkomen. We wisten natuurlijk wel dat er in de schuur muizen zaten, maar binnen waren ze nog niet gesignaleerd.

Jacob Meyer, die biologie studeert, doet zijn afstudeeronderzoek naar wormen in ons complex en is ook gestart. De wormenbakken staan en alles is ingedeeld, er staat ook een tentje zodat hij ook bij regen gegevens kan noteren.

We zijn gelukkig dat we in de gelegenheid zijn om zo met elkaar te kunnen werken en de tuin levend te houden.

Dan wordt het mei, na de meivakantie mogen de scholen voorzichtig weer van start gaan, De Brede School Merenwijk is de eerste die op 19 mei met een groep kinderen komt. De kinderen zijn super gemotiveerd en de juf heeft in de klas goed uitleg gegeven. De kinderen pakken zelf emmers en gereedschap dat we hebben klaargezet vlak bij de tuin. Handen wassen gaat niet meer in de emmers maar bij de buitenkraan met zeeppompjes erbij. Het begin is er.

Ook de tweede school, de Tweemaster, is inmiddels gestart. De kinderen kwamen heel enthousiast aan met allemaal een zelf gemaakt naambordje. Een mooi gezicht al die fleurige naambordjes bij de tuintjes. De kinderen hebben heerlijk gewerkt ondanks de lichte regen die viel en er ging ook nog oogst mee naar huis: radijsjes.

De tuin ziet er anders dan anders maar fantastisch uit dankzij ieders inzet. Op naar de zomer!

Verslag zomer 2020

Ook de zomermaanden zijn anders dan anders in 2020.

Er zijn veel minder tuintjes van schoolkinderen, dus er is veel ruimte om te experimenteren. Zo heeft Robert Averink grote delen van de tuin ingezaaid met groenbemesters: voornamelijk phacelia en incarnaatklaver. De bedoeling is die planten aan het eind van het seizoen onder te ploegen: groene mest voor de grond! Vooral in juni was de phacelia prachtig: een zoemende zee van blauwe bloemen want ook de bijen genoten ervan! Langs de randen zijn dahlia’s geplant.

We zaaiden grote stroken in: een flinke baan zonnebloemen direct bij de ingang van de tuin met daarnaast een wilde weidemengsel. Daar weer naast werd een strook met bloemen in vele kleuren, variërend van roze, via paars naar blauw en vervolgens vele kleuren geel en fel oranje ingezaaid. Daarbij is ook gebruik gemaakt van de door de Hortus Botanicus in het kader van het project “Van Columbus tot Mayflower” ter beschikking gestelde zaden van Zuid Amerikaanse herkomst zoals de citroenafrikaantjes. Er kwam een flink pompoenenveld, er zijn extra bonenstokken gezet en extra aardappels gepoot.

De acht tuinen bestemd voor scholen die na de vakantie zouden kunnen komen, werden volgens het gewone tuinprogramma bijgehouden door de vrijwilligers met courgettes, boontjes, bietjes enz..

In de kas zijn de tomaten, die veelal thuis werden opgekweekt, uitgeplant net zoals de komkommers en zelfs een watermeloen(tje). De druiven beloofden een rijke oogst.

En toen werd het droog, erg droog en warm, heel warm! De tuin heeft het gedurende de hittegolven van deze zomer af en toe best lastig gehad. Gelukkig hebben we tegenwoordig een prima pomp en konden we af en toe spuiten, maar ook het edele handwerk: met gieters de planten begieten, versmaadden we niet.

Jacob Meijer, die in het kader van zijn studie een wormen onderzoek in onze tuin deed, kwam iedere avond zijn wormenbakken begieten en kon zijn onderzoek eind juni succesvol afronden.

In de zomervakantie kwamen er af en toe schoolkinderen hun tuintje onderhouden. Ook deden we twee keer mee met een door de gemeente georganiseerd project, waarbij we de kinderen met de schooltuin kennis lieten maken en… met het modderpad!

In die periode hebben de vrijwilligers genoten van de mogelijkheden die de tuin biedt: op veilige afstand zinvol en gezellig nuttig met elkaar bezig zijn in de natuur. Natuurlijk er moet altijd gewied worden maar er is steeds wat te oogsten: van kleine tomaatjes tot grote courgettes en wat een prachtige bossen bloemen konden er steeds mee haar huis!

We hebben ook vast nagedacht over het programma dat na de vakantie kan worden geboden, nu ook Singel, Vogels en Marelandschool lieten weten in september weer naar de tuin te komen. Wat fijn om weer zoveel kinderen kennis te kunnen laten maken met ons prachtige complex in de Tuin van Noord: De Distelvlinder!! !

Verslag van na de zomervakantie 2020

Van september tot begin oktober kwamen er bijna 100 nieuwe kinderen voor 4 of 5 lessen naar de schooltuinen. Gelukkig! Zij heel blij en wij natuurlijk ook.

En bovendien werkte het weer dit najaar ook mee. De eerste keer was er voor de nieuwe kinderen een ontdekpad over de hele tuin, zodat er duidelijk werd wat er allemaal op een schooltuin groeit en bloeit. Ze waren enthousiast bij het rooien van de aardappels. Later zijn die in de klas verdeeld. Wat ze ook heel leuk vonden was het feit dat ze zelf tuinkers mochten zaaien. Dat kon aan het eind van de vier lessen nog mooi mee naar huis.

Ze mochten ook oogsten van de grote, algemene stroken: onder andere sperziebonen en bloemen.

De oogst van de druiven was dit jaar ongekend, maar ook de komkommers deden het goed. Zowel de kinderen als de vrijwilligers hebben ervan genoten!

De tomaatjes echter bleven jammer genoeg erg groen. Volgend jaar beter!

Verder stonden er veel projecten op het programma: b.v. zintuigen-, zaden-, bodem- en/of beestjesproject.

De kinderen die voor de vakantie al geweest waren, konden uit hun eigen tuintje heel grote uien en ook nog keukenkruiden oogsten. Bovendien waren er tot het einde volop courgettes, soms heel grote. Ook zij hebben uit de algemene stroken bloemen geknipt.

Omdat zij in het voorjaar goudsbloemen hadden gezaaid, is met deze kinderen ook het goudsbloemenproject gedaan.

Met alle groepen hebben we buiten kruidenazijn gemaakt, met kruiden uit hun eigen tuintje en/of de algemene kruidentuin. Altijd een succes.

En zo mogelijk een nog groter succes is de groentesoep. De kinderen oogsten, wassen en snijden zelf de groentes en kruiden van de schooltuinen, ze maken kruidenboter en snijden stokbrood. Ter plekke is dit, ook buiten, opgegeten.

In oktober gingen de kinderen hun een eigen tuintje helemaal kaal maken. Daarna kan het helemaal geploegd worden en later in de winter kan er compost op. Winterklaar maken dus.

Al met al was dit schooltuinseizoen heel anders dan anders, maar we hebben er het beste van gemaakt !

De veenmol, een beschermd diertje!

En een berichtje uit 2019

In mei 2019 zijn kinderen en dieren hard aan het werk! We zaaien, planten en wieden. In mei is de tuin is allang geen kale akker meer. Er groeit van alles. De kinderen hebben zelfs al wat kunnen oogsten: tuinkers, lente-ui, spinazie en radijsjes.

Niet alles groeit even goed. Al lijkt onkruid het altijd te doen! Elke les is het weer wieden, wieden, wieden. Dan heb je zo een kruiwagen vol.

En ondertussen komen we wormen tegen in de aarde, mieren, kevertjes. Beestjes genoeg op de schooltuin. Dit bijzondere exemplaar vond een meisje in haar tuin. Een veenmol. Omdat hij niet meer leefde, konden we hem heel goed bekijken. Net als een mol heeft hij handige pootjes om goed mee te kunnen graven. Vandaar zijn naam.

Bijen en hommels laten zich zien. Ook zij zijn druk aan het werk. En de kikkers geven een prachtig concert. Ze voelen zich thuis in de sloot en kwaken enorm hard met z’n allen. Dan moet je wel even aan de slootkant gaan kijken hoe dat er aan toe gaat.

Als je een rondje over de tuin loopt, kom je de mooiste naambordjes tegen.